Cẩm nang quản lý ổ đĩa trong Windows 11
Hệ điều hành Windows bản sau luôn chiếm nhiều dung lượng hơn bản trước, và dữ liệu người dùng cũng tăng lên theo cấp số nhân. Game và các dữ liệu khác sẽ chiếm phần lớn dung lượng ổ cứng. Sau một thời gian sử dụng, bạn sẽ cần chuyển bớt các tập tin sang ổ cứng lớn hơn hoặc tăng dung lượng phân vùng, ghép chúng lại với nhau hoặc tạo phân vùng mới.
Bạn sẽ cần dùng các công cụ phù hợp cho tất cả các thao tác này. Chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về việc quản lý ổ đĩa trên Windows 11 và phần mềm bạn có thể dùng để thực hiện những công việc này một cách dễ dàng – tất nhiên là vẫn phải cẩn trọng.
Quản lý ổ đĩa trên Windows 11
Diskpart là một công cụ ở chế độ dòng lệnh trên Windows 11 có thể dùng để quản lý những thiết bị lưu trữ. Disk Management sử dụng chung API nhưng được bổ sung giao diện thân thiện để kể cả người dùng bình thường cũng có thể thực hiện các thao tác quản lý ổ đĩa. Diskpart có vẻ hơi khó sử dụng, nhưng những người đã quen với dạng công cụ này sẽ cảm thấy thích nó hơn.
Khi mở Disk Management, danh sách các thiết bị lưu trữ đang kết nối cùng tất cả phân vùng của chúng sẽ được hiển thị.
Các công cụ trong Disk Management
Thao tác trên ổ đĩa logic hoặc phân vùng:
- Tạo, định dạng, xóa, giảm dung lượng, tăng dung lượng phân vùng.
- Đánh dấu phân vùng hoạt động để thay đổi ổ đĩa khởi động mà không cần chỉnh lại thứ tự.
- Thay đổi tên và đường dẫn của ổ đĩa.
- Tạo ánh xạ để phòng trường hợp ổ đĩa bị hỏng.
Thao tác trên ổ đĩa vật lý
- Thiết lập RAID (Spanned, Striped, Mirrored, Raid 5)
- Chuyển ổ đĩa sang Dynamic Disk và MBR
- Ngắt ổ đĩa khỏi hệ thống
Mặc dù công cụ này có vẻ ổn định nhưng vẫn có những nhược điểm nhất định. Dễ thấy nhất là bạn sẽ không thể xem trước những gì sẽ xảy ra khi “xuống tay”. Hơn nữa, bạn sẽ không thể “hồi lại” một khi đã thực hiện thao tác nào đó – nghĩa là nếu vô ý xóa một phân vùng, bạn sẽ không thể khôi phục dữ liệu ở trên đó.
Cách sử dụng Disk Management
Có thể thực hiện rất nhiều thao tác với các công cụ của Disk Management, ở đây chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách tạo một phân vùng mới.
Bước 1: nhấn phím Start trên bàn phím và nhập create and format hard disk partitions. Khi kết quả hiển thị, nhấn vào nó để mở Disk Management.
Bước 2: Nhấp chuột phải vào ổ đĩa logic có màu đen và được đánh dấu Unallocated. Chọn New Volume và làm theo các bước được hiển thị để chọn chữ cái, loại định dạng và đặt tên cho ổ đĩa.
Bước 3: sau khi hoàn thành các bước, bạn có thể bắt đầu sử dụng phân vùng mới.
Bạn có thể thực hiện các thao tác khác với cách làm tương tự, nhưng có những thao tác sẽ phức tạp hơn như tạo ổ đĩa RAID. Thực hiện những điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến dữ liệu đang chứa trên ổ đĩa nên bạn phải cực kỳ cẩn thận, tốt nhất là thực hành trên ổ đĩa gắn ngoài không có dữ liệu. Một khi đã thành thục, bạn có thể “làm thật”, nhưng nhớ sao lưu dữ lệu trước khi làm.
Sử dụng các công cụ qunar lý ổ đĩa từ bên thứ 3 cho Windows 11
Một trong những nhược điểm lớn nhất khi dùng các công cụ quản lý ổ đĩa có sẵn của Windows là đôi khi những thao tác tưởng chừng đơn giản nhưng lại bị phức tạp hóa một cách không cần thiết. Và việc không được xem trước sẽ khiến bạn dễ dàng mắc sai lầm. Đó chính là lý do xuất hiện các công cụ của bên thứ ba.
Mặc dù có rất nhiều phần mềm dạng này nhưng chúng tôi sẽ chỉ giới thiệu 2 phần mềm “đỉnh” nhất. Chúng có những tính năng rất “ngon lành” và hoàn toàn miễn phí.
1] Paragon Partition Manager
Nếu bạn muốn một phần mềm mã nguồn mở được “chống lưng” bởi cộng đồng, ứng viên từ Paragon Software là một lựa chọn tốt. Phiên bản cộng đồng của Partition Manager hoàn toàn miễn phí cho nhu cầu sử dụng cá nhân tại nhà. Nó có giao diện được sắp xếp hợp lý và tất cả những công cụ cần thiết cho việc quản lý ổ đĩa.
Tính năng:
Tính năng “xịn” nhất của phần mềm này là nó có nút “undo” và cho phép xem trước kết quả của những thao tác bạn sẽ thực hiện trên ổ đĩa.
Khi mở phần mềm, nó sẽ hiện toàn bộ các phân vùng. Lựa chọn phân vùng bất kỳ và nó sẽ hiển thị tất cả những thao tác có thể thực hiện, bao gồm di chuyển, thay đổi kích thước, xóa, đổi tên, kiểm tra hệ thống file, kiểm tra bề mặt đĩa. Bạn còn có thể xem và sửa đổi từng sector nhưng tốt nhất là đừng đụng đến nếu bạn không biết mình đang làm gì.
Các thao tác sẽ không được thực hiện ngay mà bạn có thể đặt chúng vào hàng chờ. Khi đã xác định được tất cả những gì muốn làm, bạn có thể bắt đầu thực hiện hàng chờ.
- Chuyển đổi MBR và GPT / HFS sang NTFS
- Không cần định dạng ổ đĩa khi chuyển đổi giữa các hệ thống file.
- Khôi phục các ổ đĩa logic bị xóa nhờ tính năng Undelete.
Tuy nhiên vẫn có những nhược điểm cần chú ý khi dùng Partition Manager. Bạn sẽ không thể nhân bản dữ liệu khi muốn thay đổi thiết bị lưu trữ, ví dụ khi chuyển từ HDD sang SSD. Bạn cũng sẽ không thể xóa sạch sẽ dữ liệu (làm dữ liệu không thể khôi phục được) nếu định tặng ổ đĩa cũ cho người khác.
2] Partition Expert Free Edition (Macrorit)
Nếu bạn cần phần mềm quản lý ổ đĩa có thể dùng ngay mà không cần cài đặt và hỗ trợ Windows Storage Space, Macrorit’s Partition Expert Free Edition chính là thứ bạn cần. Mặc dù chỉ là bản miễn phí nhưng các tính năng vẫn rất đầy đủ, ngoại trừ những tính năng có thể dùng với mục đích thương mại như chuyển hệ điều hành, tạo ổ đĩa boot WinPE…
Tính năng
Trên màn hình chính của phần mềm, các thao tác được sắp xếp ở phía bên trái trong khi phân vùng và ổ đĩa logic được hiển thị ở bên phải, sắp xếp theo ổ đĩa vật lý. Sau khi chọn ổ đĩa vật lý, bạn sẽ có thể chọn các thao tác ở tay trái hoặc nhấp chuột phải để hiển thị các tùy chọn liên quan tới ổ đĩa.
Nếu muốn thực hiện lần lượt các thao tác liên tiếp, bạn có thể lập danh sách và thực hiện. Tất cả những chức năng được lên kế hoạch sẽ được hiển thị tại danh sách thao tác chờ.
- Giải pháp quản lý ổ đĩa hoàn chỉnh.
- Chuyển đổi sang ổ đĩa logic.
- Xóa dữ liệu, định dạng, kiểm tra bề mặt.
- Hoàn tác, làm lại các thao tác.
Nhìn chung, đây là một phần mềm rất tốt với cách sử dụng đơn giản và dễ hiểu..
Kết luận
Giống phiên bản trước đó, Windows 11 cũng có sẵn phần mềm quản lý ổ đĩa đủ dùng cho phần lớn các trường hợp và có thể dùng thông qua giao diện đồ họa hoặc dòng lệnh. Tuy nhiên nó vẫn vẫn rất cơ bản và thiếu những tính năng hỗ trợ như hoàn tác, xem trước kết quả… Đây là cơ hội cho các phần mềm của bên thứ 3 tỏa sáng. Bạn có thể thử qua chúng trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
